سیاست خارجی ایران در دستان سلطان قابوس / عمان میانجیگری برای تمام فصول !

به گزارش خبررنگار سراج24، سلطان قابوس ،پادشاه عمان تنها واسطه برای از سرگیری روابط تهران و واشنگتن نبوده و نگاهی به فعالیت های ایران و عمان برای از سرگیری روابط با کشورهایی که تاکنون روابط خوبی با کشورمان نداشته اند نشان می دهد او بیشتر از هر کسی برای سیاست خارجی کشورمان وقت می گذارد.

نام سلطان قابوس ، نامی آشنا برای حدود چهار دهه در سیاست خارجی ایران است . او در زمان جنگ قصد داشت با واسطه گری و میانجیگری میان ایران و عراق زمینه برای برقراری آتش بس میان دو طرف را  فراهم کند اما تلاشهایش در این زمینه چندان نتیجه ای در بر نداشت . بعد از دوران جنگ نیز او در زمینه هموار کردن مسیر نزدیکی ایران و آمریکا تلاشهای فراوانی کرد اما اوج کوشش های وی در این زمینه به ماجرای آزادی شهروندان آمریکایی متهم به جاسوسی در ایران بر می گردد . او با پرداخت هزینه وثیقه این افراد توانست آنها را به کشورشان بازگرداند و در زمانی که نظامیان انگلیسی نیز در آبهای ایران دستگیر شدند ، این سلطان قابوس بود که برای میانجیگری در این زمینه وارد میدان شد .

شاید تا آن زمان زیاد نام وی در رسانه های ایرانی شنیده نشده بود چرا که هر زمان بحرانی در روابط خارجی ایران با برخی کشورهای اروپایی و غربی پیش می آمد ، او نیز به میدان می آمد تا هر چه سریعتر این بحران را حل کند . با این حال میانجیگری وی برای ملاقات کارشناسان سیاست خارجی ایران و آمریکا قبل از مذاکرات ژنو در نهایت به توافق هسته ای ایران و مذاکره تلفنی دو رییس جمهور ایران و آمریکا منتهی شد .

موفقیت وی در این زمینه باعث شده است که او به فکر ایجاد روابط بهتر میان ایران و برخی کشورهای متخاصم دیگر بیافتد. اول آمریکا ، بعد انگلستان و حالا نوبت کانادا است که با میانجیگری او دوباره فعالیت خود را در تهران آغاز کنند .

پس از شکست طرح های عربستان در منطقه و جابجایی ها انجام شده در کادرهای امنیتی و سیاسی این کشور نیز پیام ها و واسطه هایی از جانب ریاض برای بهبود روابط ایران و عربستان به تهران ارسال شده است. کویت و عمان از جمله این واسطه ها بوده اند که نقش و موفقیت عمان پررنگ تر از بقیه بوده است.

سلطان قابوس همیشه در طی سی سال گذشته، نقش خود را به عنوان میانجی ایران با کشورهایی که با ایران مشکلاتی داشته اند به خوبی ایفا کرده است و از این رو سعی دارد در برهه کنونی نیز به فکر ایجاد رابطه بهتر ایران با کانادا ، عربستان ، انگلستان و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس باشد .

این نقش با این حال در برهه کنونی که دولت روحانی به شدت به دنبال ایجاد و برقراری رابطه با کشورهای حوزه خلیج فارس و آمریکا و همچنین کشورهای غربی است، پر رنگ تر شده و به نظر می رسد سیاست خارجی ایران به نحوی با سلطان قابوس در نقش میانجیگر بین المللی آمیخته شده است .

عمان و میانجیگری بین ایران و عربستان

ایران برای برقراری روابط بهتر با عربستان و همچنین کانادا و انگلستان این بار هم به سراغ پادشاه عمان رفته و یا اینطور که رسانه ها بیان می کنند ، او خود برای این مسئله نامزد شده و ابراز آمادگی کرده است . چندی پیش بود که ایران اعلام کرد به دنبال برقراری روابط بهتر با عربستان است اما نشانه ای از طرف پادشاه عربستان برای استقبال از این تصمیم دیده نشد . او تنها یکبار از هاشمی رفسنجانی رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام دعوت کرد که در مراسم حج به عربستان برود و با وجود اینکه ظریف وزیر امور خارجه کشورمان قرار بود برای ایجاد این رابطه راهی عربستان شود، رفتار سرد عربستان در قبال این پیشنهاد وزیر دولت جدید نشان داد که در شرایط کنونی منطقه و به خصوص اوضاع فعلی سوریه ، عربستان چندان هم تمایلی به برقراری روابط بهتر با ایران ندارد و همچنان نگرانیهای خاص خود در خصوص مسئله هسته ای را دارد .

"یوسف بن علوی" وزیر امور خارجه عمان در این خصوص به سراحت بیان کرد که عربستان هنوز آمادگی پذیرفتن ظریف را ندارد . وی مخالفت عربستان سعودی با سفر وزیر امورخارجه ایران به این کشور را منکر نشد و گفت : اما با این وجود نیازی به میانجی‌گری بین ریاض و تهران نمی‌بینم.

وی با ابراز آمادگی برای میانجی‌گری بین ریاض و تهران با هدف نزدیک کردن دیدگاه‌های دو کشور افزود : عمان به شرطی به میانجی‌گری بین عربستان و ایران دست می‌زند که طرفین آماده آن باشند.

عمان در بین کشورهای حوزه خلیج فارس جایگاه خوبی دارد . او گرجه با سیاستهای عربستان در منطقه زیاد موافق نیست اما به خوبی توانسته رابطه خود با این کشور را حفظ کند . این روابط با این حال باعث نشده که اختلافات در این زمینه بی رنگ شود . عمان تنها کشوری بود که در جلسه شورای همکاری خلیج فارس ، از پیشنهاد عربستان برای تشکیل ارتش مشترک کشورهای حوزه خلیج فارس حمایت نکرد و زمینه برای از هم پاشیدگی این شورا را فراهم کرد . با به وجود آمدن اختلافات بین قطر و عربستان ، هر لحظه گمان می رفت این شورا با اختلال در هماهنگی و فروپاشی مواجه شود . سلطان قابوس نیز به گونه ای در این زمینه رفتار کرد که نشان داد امکان انشقاق در این شورا وجود دارد. او با تندرویهای عربستان در زمینه حمایت از تروریسم و همچنین دشمنی با ایران مخالفت دارد اما سعی دارد با بهتر کردن روابط ایران و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس ، شرایط برای امنیتی بیشتر منطقه و به تبع آن امنیت خلیج فارس و تنگه هرمز را فراهم کند که این به نفع تمامی کشورهای این حوزه است .

این روزها که دولت روحانی به دنبال برقراری روابط بهتر با عربستان است ،او باز هم واردمیدان شده و باید دید حضور او به عنوان پای ثابت سیاست خارجی ایران چگونه می تواند سیاست های دولت در این زمینه را به پیش ببرد .